Circulair bouwen
Met circulair bouwen bouw je letterlijk aan de toekomst
Vorig jaar gingen we al even in op circulair bouwen en waarom het zo belangrijk is voor de bouwsector. Recent bracht het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) nu een stappenplan uit om circulair te bouwen. En om natuurlijk zo de impact op het milieu te verlagen. Want zoals je weet: je mag nu nog het strafste klimaatplan op tafel leggen, als de bouwsector niet meedoet, heeft dat plan geen enkele zin.
Circulair bouwen op drie vlakken
In de bouwsector kan je de impact op het milieu verlagen door in te zetten op drie pijlers:
✓ Dynamische gebouwen ontwerpen
Dat zijn gebouwen die je flexibel kan gebruiken. Bijvoorbeeld: een kantoorruimte met een hotel en appartementen in bijvoorbeeld. Zoals het project ZIN in Brussel doet.
✓ Materialen recycleren
Met een fancy woord: urban mining. Welke grondstoffen kan je recupereren uit bestaande gebouwen? Als je renoveert, bijvoorbeeld bakstenen en dakpannen hergebruiken, of bestaande structuren bewaren.
✓ Constant innoveren
Ook de bouwsector moet op zoek naar nieuwe businessmodellen: hoe creëer je meerwaarde voor de volledige levensduur van een huis, gebouw of kantoor?
Stappenplan om circulair te bouwen
Als architect is het belangrijk om vooral de eerste twee pijlers goed in het achterhoofd te houden. Ook als bouwheer hou je die checklist best bij de hand.
1. Renoveren of niet?
Hier begint alles. Ga je een bestaande woning renoveren of gooi je ze plat? Wat is op lange termijn de duurzaamste oplossing? En kan je materialen of bestaande structuren behouden?
2. Locatie, locatie, locatie
Een goeie ligging is geld waard, maar een goeie ligging is ook duurzaam. Zeker voor bedrijven: als je een bestaand bedrijfspand wil renoveren, kijk dan eerst kritisch naar de ligging. Een slechte ligging kan op termijn zorgen dat je je gebouw minder gaat gebruiken.
3. Functies van het gebouw
Als je bouwt, bekijk dan hoe je het gebouw gaat gebruiken. Vandaag én morgen. Voorzie al structurele werken om op termijn je huis aan te passen aan je oude dag. Maak er een kangoeroewoning van bijvoorbeeld. Of zorg dat je het later in twee kan verdelen als het te groot is. Zo kan je het verkopen als aparte woning.
Ook als bedrijf kan je gaan nadenken: kan ik de sporthal in mijn bedrijf ’s avonds verhuren aan sportclubs? Hou dan rekening met een aparte ingang. Of kan ik sociaal contact verhogen door een zorgcentrum te integreren. Je ziet het: je kan er ver in gaan.
4. Bouwen in laagjes
Heb je alle vragen beantwoord? Dan kan je samen met je architect beginnen ontwerpen. De slimmigheid zit hier vooral structureel. Hoe maak je je woning, kantoor of bedrijf futureproof? Wil je het later aanpassen, dan moet je daar vandaag al rekening mee houden in vloerplan, draagstructuur en indeling van het gebouw.
5. Materialen kiezen
Kies ook hier slim. Ga voor demonteerbare, herbruikbare en recycleerbare materialen. Vermijd complexe composieten en schadelijke stoffen. Hoor ook bij andere werven welke materialen je kan recupereren.
Hou ook rekening met hoe je de materialen vastmaakt: schroeven en klemmen maak je makkelijker los dan materialen die zijn vastgelijmd. En gebruik zoveel mogelijk standaardmaten. Dat verhoogt de modulariteit van een gebouw.
6. Aan de slag
Betrek je aannemer zo snel mogelijk bij je bouwproject. Hij moet het tenslotte straks allemaal gaan doen. Check de haalbaarheid van je project: vind je genoeg recuperatiebakstenen? Is recyclagebeton wel technisch gekeurd? Met zo’n vragen moet je ook rekening houden.
Levensduur bovenaan het lastenboek
Als je als architect bouwt of verbouwt, dan vraag je offertes op. Nog niet zo lang geleden speelden vooral prijs en kwaliteit een belangrijk rol. Vandaag moet je ook de levensduur van je project laten meespelen. Welke aannemer houdt rekening met de levenscyclus en milieuvoordelen? Dat is misschien wel het belangrijkste punt op een offerte.
